Nu kerk-zijn door de coronamaatregelen op allerlei terreinen digitaal gaat, kan de collecte niet achterblijven. De Augustinusparochie in Katwijk is gestart met collecteren via de zogeheten Givt-app die je kunt installeren op je telefoon. Zo kan een parochiaan tijdens live gestreamde eucharistievieringen een gift in de digitale collectemand doen. Dat is praktisch voor nu, maar ook nuttig voor straks als vieringen weer toegankelijk zijn voor publiek.

“Collectanten merken al langere tijd dat parochianen vaak geen contant geld meer op zak hebben en vragen of ze ook digitaal kunnen geven”, vertelt Astrid van der Valk uit Katwijk. Ze is coördinator van de collectanten en begeleidt het proces naar digitaal collecteren in de parochie H. Augustinus. Het bisdom startte gelijktijdig een pilot met de Givt-app, waar Astrid mee verder kon.

“We waren al bezig met het invoeren van de app om digitaal te collecteren in de kerk. Toen het coronavirus uitbrak, hebben we de introductie van de Givt-app versneld, zodat mensen er gebruik van kunnen maken tijdens de livestreams van de eucharistievieringen”, legt Van der Valk uit. “De ervaring is dat als je de eerste keer de app hebt gedownload op je telefoon en de registratie hebt ingevuld, het doneren daarna verder heel soepeltjes werkt.”

De Givt-app vervangt niet meteen de hele collecte, maar de resultaten zijn tot nu toe verrassend positief. “De ervaring van Givt is dat als een kerk gebruik maakt van de app, dertig procent van de mensen digitaal doneert”, zegt Van der Valk. “In onze parochie zijn we nog maar net gestart. We hebben met Pasen parochiebreed toch al €500 ontvangen. Het is nog geen vetpot, maar anders heb je helemaal geen collecte-inkomsten.”

Die positieve resultaten vallen Ad Sosef ook op. Hij is kerkbalansconsulent en coördinator van de bisdombrede ‘Actie Kerkbalans Service’. Van daaruit biedt hij ondersteuning aan parochies voor actie Kerkbalans en om te werken met de Givt-app. Sosef: “Tegenwoordig gaan bijna alle betalingen in de samenleving via pin en niet meer contant. Als kerk zijn we vaak terughoudend in dit soort ontwikkelingen, maar er ligt echt een kans.”

“Ik monitor nu parochies die gebruik maken van de Givt-app. Dat zijn er op dit moment bijna twintig in het bisdom Rotterdam. De gemiddelde bijdrage ligt rond de €3 à €4 per donatie. Ik ben ook dertig jaar koster geweest en weet dat parochianen in de kerk vaak €1 à €2 in de collecteschaal doen. De donaties met de app liggen gemiddeld per gever dus veel hoger.”

Hij denkt dat het voor veel mensen een cultuuromslag zal zijn om over te gaan op digitaal collecteren: “We zijn zo gewend aan de schaal, maar we hebben allemaal een ‘zakcomputer’ bij ons, waarmee je ook nog kunt bellen. Ik denk dat als je vraagt wie van de parochianen zo een telefoon heeft, 85% z’n hand opsteekt en dat zijn niet alleen jonge mensen. Veel kosten in de parochies lopen ondanks corona wel door. Dus is het zinvol om gebruik te maken van digitaal collecteren.”

Voor parochies die gebruik maken van de Givt-app zijn er drie manieren waarop parochianen kunnen geven: via een zender in de collectemand, via een QR-code, of door de juiste parochiekern op te zoeken in de lijst binnen de Givt-app. Van der Valk: “Wij hebben in de Augustinusparochie ingezet op geven via de lijst. Bij de eerste donatie moeten mensen de juiste parochiekern zoeken in een lijst van kerken en organisaties die werken met Givt. Als ze eenmaal een donatie hebben gedaan, kunnen ze hun eigen parochiekern steeds bij het openen van de app direct vinden. Dat werkt heel goed, zeker nu we niet in de kerk samenkomen, maar via de livestreams.”

De coördinator heeft toegang tot een speciaal dashboard waarop ze real live kan volgen wat er binnenkomt met de Givt-app. “Tijdens de livestreams zie ik in het dashboard te teller oplopen bij de collecte. Ik kan niet zien wie er betaalt. Dat is afgeschermd vanwege de privacy, maar wel hoeveel er wordt gegeven.”

De Augustinusparochie telt zes parochiekernen waar Katwijk er één van is. Astrid: “Ik beheer nu de dashboards voor alle kernen, maar als corona over is, ga ik met de financieel beheerders zitten om hen uit te leggen hoe het dashboard werkt. Je kunt met Givt ook meerdere collectes houden, bijvoorbeeld voor de Vastenactie of de deurcollecte bij het verlaten van de kerk. Zelfs de kaarsen achterin de kerk van Katwijk kunnen mensen nu betalen met de app via een QR-code die bij de kaarsenbakken te vinden is. En ook daar maken mensen al gebruik van.”

Astrid van der Valk merkt op hoe belangrijk communicatie van de Givt-app is om het goed uit te rollen in de parochie. “In Katwijk hadden we al stappen gezet om ambassadeurs voor de app te kweken. De ambassadeurs leren hoe ze de app moeten installeren en gebruiken. Zij helpen anderen om dat ook te doen. Zo ontstaat een olievlek-effect.”

De coördinator had voor de coronacrisis de collectanten als eerste ambassadeurs bij haar thuis uitgenodigd. “Bij sommige collectanten was nog wat weerstand, omdat ze zelf geen smartphone hebben. Maar ik zei: ‘Je moet wel komen, want je kunt er vragen over krijgen als je gaat collecteren’. Via mijn televisie heb ik hen het dashboard laten zien en uitgelegd hoe alles werkt, met de lijst, de zenders en de QR-codes. Sommigen hebben gelijk de app geïnstalleerd en een testbedrag overgemaakt.”

De volgende stap waren de koren van Katwijk. Astrid: “We zijn naar de repetitie van enkele koren gegaan om in de pauze uitleg te geven over de app en gelijk een testronde te doen. De donatie die ze deden ging bij wijze van een verkooppraatje dan naar het koor zelf. Zo konden de leden gelijk oefenen. Het werkte goed. Vervolgens hebben we de communicatie wijd verspreid via de website, de wekelijkse digitale nieuwsbrief en het parochieblad. Meteen daarna begon de coronacrisis, maar door alle voorbereidingen waren we in staat om al digitaal te collecteren tijdens de eerste livestream.”

“Juist in deze coronatijd is het zinvol om te starten met digitaal collecteren voor de geloofsgemeenschap”, vindt Ad Sosef. “Ik denk dat er nu een kans ligt om digitaal collecteren te introduceren, voor nu en voor de toekomst. Met de Givt-app kunnen we op eigentijdse wijze participeren in de offerande die op dit moment via de livestream bij ons thuis komt. De collecte is een offergave waarmee je als gelovige participeert in de viering. Dat kan ook langs de elektronische weg. Door een digitale gift participeer je in de viering en draag je bij aan de geloofsgemeenschap en haar doelen, waaronder diaconie en pastorale nabijheid voor hen die het nodig hebben. Dat is juist nu met corona van belang.”

Vanuit de ‘Actie Kerkbalans Service’ onderhoudt Sosef contacten met de organisatie van Givt om de app nog toegankelijker te maken voor parochies. “Als een parochie in het bisdom Rotterdam er gebruik van wil maken, kunnen ze met mij contact opnemen via kerkbalans@bisdomrotterdam.nl. Binnen 24 uur krijgen ze reactie. Als een parochie zich direct zou aanmelden bij Givt, krijgen ze alleen het algemene verhaal. Via het bisdom is de ondersteuning toegesneden op de parochie.”

Ook Astrid van der Valk denkt dat deze periode een goed moment is om digitaal collecteren te introduceren in de parochie. “Met corona wordt aanbevolen om geen contact geld te gebruiken, ook niet in de kerk. Dat zal voorlopig nog blijven gelden.” En voor wie de Givt-app vooraf een keer wil uitproberen? “Je kunt de Givt-app zelf downloaden op je smartphone en je als gever registreren. Dan mag je best voor de test een symbolisch bedrag overmaken aan de ‘Augustinus Parochie Katwijk’”, zegt Astrid met een knipoog.

• Wilt u meer informatie over het gebruik van de Givt-app voor uw parochie, parochiekern of geloofsgemeenschap? Neem dan contact op met de ‘Actie Kerkbalans Service’ kerkbalans@bisdomrotterdam.nl