‘Parochies en corona’ is de titel van het Pastoraal Bulletin 2021, dat in januari verschenen is. Twee onderwerpen staan centraal in deze uitgave van de afdeling Pastorale Dienstverlening: het Jaar van de Sacramenten en het parochiewerk in coronatijd. “Toen we afgelopen zomer de eerste plannen maakten voor deze brochure, dachten we een bijzondere periode te kunnen afsluiten”, licht Jan Maasen, hoofd van de Pastorale Dienstverlening, toe. “We kozen heel optimistisch als werktitel ‘Kerk na corona’ en wilden lessen trekken uit anderhalf jaar coronatijd. De meeste artikelen zijn in het vroege najaar geschreven. We wisten toen nog niet, dat we te maken zouden krijgen met nieuwe coronavarianten en lockdowns.”

Twee bijdragen hebben direct te maken met het Jaar van de Sacramenten, dat bisschop Van den Hende voor dit werkseizoen heeft afgekondigd. Hein Steneker vestigt de aandacht op de Kerk als oer-sacrament. Zij is niet alleen het sacrament van de innige gemeenschap met God, maar ook van de eenheid van heel het menselijk geslacht. “Dat is zeker goed om te beseffen nu het lijkt alsof corona en ander onheil, ons mensen steeds verder uit elkaar drijft”, concludeert Steneker.

Liesbeth Stalmeier introduceert een nieuw catecheseproject ‘In het teken van de Weg’, dat zij heeft ontwikkeld voor ouders met kinderen die één van de drie initiatiesacramenten ontvangen. Zij interviewt diaken Jos van Adrichem over zijn ervaringen met dit materiaal voor drie bijeenkomsten. Van Adrichem karakteriseert de drie avonden als een geloofsgesprek over de waarde van de sacramenten. “Er waren voor mij een paar ‘kippenvelmomenten’, het gevoel dat hemel en aarde elkaar raken. Daar is de heilige Geest aan het werk. Want het gesprek gaat dieper, ook al omdat je met een kleine groep bent.”

In beide bijdragen vormde de coronapandemie de context. Omgekeerd komen de sacramenten zijdelings ter sprake in de bijdragen over het parochiewerk in coronatijd. Marc Schaap en Richard Bot belichten enige gevolgen van de coronapandemie voor de kerkmuziek. Omdat koren niet mochten zingen, kwam de functie van de cantor meer op de voorgrond te staan en werd diens taak zelfs uitgebreid. De coronatijd heeft de krimp van het aantal koorleden een extra zet gegeven. Schaap en Bot adviseren kleiner wordende koren om samen te gaan of hun repertoire aan te passen. Een uitgebreide lijst met suggesties voor eenvoudiger repertoire sluit hun bijdrage af.

De coronacrisis heeft de diaconie een spiegel voorgehouden, aldus Jan Maasen. We zijn ons meer bewust geworden van belangrijke aspecten van de diaconie, zoals de zorg voor de eigen gemeenschap en de waarde van ontmoeting. Het handelingsrepertoire is uitgebreid met digitale vormen. Maar ook zijn de kwetsbaarheden zichtbaarder geworden, zoals de vergrijzing van het vrijwilligersbestand.

Desirée Bühler interviewt Angela Brantjes, betrokken bij het jongerenwerk in Barendrecht en bij veel deelnemers aan de Wereldjongerendagen bekend als de ‘ziekenma’. Zij vertelt over de gevolgen van corona voor het jongerenwerk, maar ook over haar ervaringen als arts op priklocaties en de impact van corona op haar eigen geloofsleven.

In het voorjaar van 2021 organiseerde het bisdom Rotterdam vier online bijeenkomsten over het streamen van vieringen. Met drie deelnemers blikt Jan Maasen terug op hun ervaringen. Het streamen van vieringen is niet alleen een geschikte noodoplossing als vieringen niet of beperkt toegankelijk zijn. Voor bepaalde groepen gelovigen en zoekers is het ook in normale tijden een uitkomst. Wel moet worden nagedacht hoe recht kan worden gedaan aan de hybride gemeenschap van kerkbezoekers en deelnemers online.

De artikelen worden afgewisseld met vier portretten van vrijwilligers, met wie Anneke Donkers heeft gesproken over hun ervaringen met kerkzijn in coronatijd. “Dit bulletin met concrete ervaringen wil een aanzet zijn om ook in deze tijd als christengelovigen samen prioriteit te geven aan onze roeping, open naar God en naar de medemens,” schreef bisschop Van den Hende in zijn voorwoord.

Het Pastoraal Bulletin wordt toegestuurd aan alle pastorale beroepskrachten en leden van pastoraatsgroepen, alsmede aan de parochiesecretariaten en de besturen van de parochies en caritasinstellingen. Zolang de voorraad strekt zijn exemplaren te verkrijgen bij de Pastorale Dienstverlening.

• Vraag een exemplaar op via pastoraledienstverlening@bisdomrotterdam.nl
• Download het Pastoraal Bulletin en lees het online