‘De schatkamer van het Woord van God in de viering van de eucharistie’. Dit was de titel van de inleiding die priester dr. Rob Kurvers hield op woensdag 11 november. De inleiding was de laatste in een serie van vier lezingen in het diocesane Jaar van het Woord van God en werd gehouden als livestream.

Rob Kurvers opent zijn inleiding met het evangelie volgens Lucas over de Emmausgangers (Lucas 24, 13-35). Dat doet hij, legt hij uit, vanwege een “diep gegroeide overtuiging, dat dit verhaal - door Lucas opgetekend zo’n vijftig jaar na Jezus lijden, dood en verrijzenis - in feite in het evangelie de oudste beschrijving is van de eucharistieviering.” In het evangelie wordt beschreven hoe Jezus meeloopt met de Emmausgangers en “hun uit al de profeten [verklaarde] wat in al de Schriften op Hem betrekking had.” Rob Kurvers: “Lucas’ beschrijving is ongetwijfeld een verwijzing naar de verkondiging van het Woord Gods, om vervolgens te worden voltooid ‘in het breken van het brood’. Het laat zien hoe deze oervorm van de eucharistie in de loop van de eerste vijftig jaar na de dood en de verrijzenis des Heren al zijn bestand heeft gekregen, zij het nog niet - voor zover wij nu weten - in een eenduidig-bepaald ritueel.”

De inleider benadrukt “de waarde-balans tussen de verkondiging van Gods Woord en de Maaltijd des Heren, juist in de viering van de eucharistie.” Zoals Sacrosanctum Concilium van het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965) zegt in artikel 56: “De twee delen waaruit de mis is samengesteld […] zijn zo nauw met elkaar verbonden, dat zij tezamen één daad van eredienst uitmaken.”

Even daarvoor zegt Sacrosanctum Concilium in artikel 51: ‘Om de tafel van het Woord van God voor de gelovigen rijker aan te richten, moeten de schatkamers van de Bijbel in ruimere mate worden opgesteld, en wel zo dat binnen een vastgesteld aantal jaren het belangrijkste deel van de Heilige Schrift aan het gelovige volk wordt voorgelezen’.” Rob Kurvers: “Die rijkere tafel van Gods Woord - we weten het allemaal - heeft inmiddels zijn beslag gekregen in een over drie jaren verdeeld lezingenrooster voor de zondagen, en een over twee jaar uitgestrekt lezingenrooster voor de weekdagen.”

Rob Kurvers gaat ook in op de homilie. “We plaatsen daarin ons dagelijks leven onder de Schrift”, zegt hij. En hij raadt degenen die de homilie verzorgen aan om naast de lezingen ook de evangelies als geheel met enige regelmaat te lezen. “Uit eigen ervaring kan ik zeggen dat je daaruit steeds nieuwe ontdekkingen doet”, zegt hij. Hij spreekt over de bijbels-liturgische en technische vorming voor lectoren en beveelt van harte bijbelgroepen aan in parochies: “Velen van onze parochianen zijn feitelijk nooit met zoiets in aanraking gekomen en heel veel jongeren, ook zij die actief zijn binnen het kerkelijk leven, maken er ook nu nog nauwelijks kennis mee.”

Het principe van de driejarige lezingencyclus is een gevolg van de wens van de concilievaders van Vaticanum II om de schatkamers van de Bijbel in ruimere mate open te stellen. Bij de samenstelling van de lezingencyclus wordt steeds uitgegaan van de tekst van het evangelie. In het A-jaar gaat men uit van het evangelie volgens Matteüs, in het B-jaar van Marcus en in het C-jaar van Lucas. Het evangelie volgens Johannes wordt altijd gelezen in de paastijd, op enkele zondagen van de Veertigdagentijd en op sommige hoogfeestdagen. De komende eerste adventszondag (29 november 2020) begint een B-jaar.