Op 28 oktober sprak bisschop Van den Hende tijdens het jaarlijkse symposium van de Parochiefederatie HH. Clara en Franciscus. Het symposium werd geleid door diaken Van Aarle en vond plaats in de Kerk Johannes Geboortekerk in Zevenhoven. Het thema was ‘Eén tegen eenzaamheid’. Bisschop Van den Hende was de eerste inleider. Daarna sprak politicus Van der Staaij (SGP) en was er gelegenheid voor het stellen van vragen.

“De mens is gemaakt naar Gods beeld en gelijkenis (Genesis 2). En zoals God, Vader en Zoon en Geest, gemeenschap met ons zoekt, zo is de mens geroepen tot gemeenschap en verbondenheid met God en met de mensen om hem heen. Daarom is het niet goed wanneer een mens alleen blijft”, opent de bisschop zijn inleiding.

Als mens heb je anderen nodig om je te ontwikkelen en word je gevraagd om je voor elkaar in te zetten. “Als een samenleving niet de sociale betrokkenheid van mensen voor ogen heeft, gaat de maatschappij mank”, aldus de bisschop. “Dan gaat de maatschappij voorbij aan haar reden van bestaan, namelijk het samen leven. Een waarachtige menselijke samenleving heeft daarom voortdurend zorg nodig en moet aandacht hebben voor de deelname aan het samenleven van zoveel mogelijk mensen, van personen en van groepen. Want het is niet goed dat de mens alleen blijft.”

Toch komt het voor dat mensen eenzaam zijn. Ook nu mensen steeds meer met elkaar digitaal verbonden zijn. En de coronaperiode heeft eenzaamheid vergroot. “Als Kerk, en dat hebben we vaak in ons bisdom gezegd als een opdracht om goed in ons hoofd en hart te bewaren, zijn we een netwerk van liefde dat bijbels gezien het lichaam van Christus genoemd wordt. En dan staat er heel bijzonder: waar één lidmaat van het lichaam lijdt, lijden ook de andere ledematen (1 Korintiërs 12, 26). Waar één eenzaam is, kunnen anderen niet wegkijken.” En met een verwijzing naar de werken van barmhartigheid “zou ik in de geest van Jezus en het evangelie willen zeggen: Ik was eenzaam en gij hebt Mij gezien en bezocht, wat je aan de eenzaamsten der mijnen hebt gedaan, dat heb je aan Mij gedaan”, aldus de bisschop (Matteüs 25).

Het netwerk van liefde, in de termen van paus Paulus VI, is gericht op de opbouw van een beschaving van liefde. Bisschop van den Hende: “In een beschaving van liefde past het niet dat we het menselijk drama van de eenzaamheid ontkennen of negeren of onbeantwoord laten. Situaties van menselijke eenzaamheid roepen om verandering. Ze doen een beroep op ons, ze doen een beroep op de gemeenschapszin van de Kerk, op de gemeenschapszin van de samenleving.”

De bisschop vraagt de aanwezigen om na te denken over de omstandigheden die eenzaamheid bij mensen kunnen veroorzaken. En hij daagt uit: “Wat zouden bij onszelf omstandigheden zijn waardoor we eenzaam kunnen worden? Wat zouden onze valkuilen kunnen zijn om alleen te komen staan?” En hoe kunnen we omzien naar elkaar, ook in coalities in samenwerking met alle mensen van goede wil? De bisschop geeft voorbeelden van onder meer bezoekgroepen in parochies, caritasinstellingen en de Katholieke Bond voor Ouderen. “En denk ook aan de internationale studentenparochie in het bisdom Rotterdam. Hoeveel studenten waren er wel niet uit het buitenland, terwijl de universiteiten vanwege corona dicht waren. Je hoort, als ze eenzaam zijn, dat angsten groter worden. Ook dan geldt: Ik was eenzaam en je hebt naar Mij geluisterd.”

Zijn inleiding sluit de bisschop af met drie geestelijke aspecten in het kader van eenzaamheid. “Op de eerste plaats bidden voor mensen die eenzaam zijn als een geestelijk werk van barmhartigheid. Een tweede punt is dat we als Kerk eenzaamheid niet louter seculier moeten uitleggen. Als je weet dat je door Christus bemind wordt, is dat een fundament om je eenzaamheid te doorbreken en te kunnen overwinnen. En, ten derde, zonden en schuld en ook angst maken eenzaam. Kan daarover gepraat worden en hebben mensen de gelegenheid hun hart uit te storten en te openen als weg naar verzoening?”

• Het symposium werd uitgezonden als livestream en is nog te volgen via het YouTube-kanaal van de parochiefederatie