November is de maand van de Caritas Actie in parochies in het bisdom Rotterdam. Ton van Rhijn en Marcel van Tol zijn twee bevlogen voorzitters van de Parochiële Caritas Instelling (PCI) in hun parochies. Ton van Rhijn is actief voor de caritas in de parochie Sint Jan de Doper (Gouda e.o.). Marcel van Tol voor de caritas in de parochie H. Clara (in het Groene Hart).

Zij vertellen hoe hun acties vorm krijgen, wat zij hebben geleerd van het gezamenlijke voorbereidingstraject en welke plannen dit jaar centraal staan. Beide caritassen namen het afgelopen jaar actief deel aan de bijeenkomsten die vanuit het bisdom werden georganiseerd door Piet Timmermans (dienstverlener diaconie en caritas). De cyclus van vijf bijeenkomsten heeft als doel kennisoverdracht en uitwisseling, en helpt bij de voorbereiding en de evaluatie van de actie.

Ton van Rhijn blikt terug: “Vorig jaar was het eerste jaar van de Caritas Actie. We hebben alle bijeenkomsten bezocht, steeds met verschillende mensen. Je leert zo wat er allemaal mogelijk is om van de actie een succes te maken.”

Ook voor Marcel van Tol was de voorbereiding waardevol. Het leidde tot een belangrijke koerswijziging: “We zijn van het ‘weekend van de diaconie’ overgestapt naar een maandelijkse Caritas Actie in november. Een maand werkt veel beter dan één weekend, zeker omdat niet overal elke week vieringen zijn.” De bijeenkomsten blijken niet alleen inhoudelijk. Ze scheppen ook verbinding. Caritassen leren van elkaar, wisselen ervaringen uit en scherpen hun aanpak aan.

Hoewel geld inzamelen een onderdeel is, is dat niet de kern van de actie. De betrokkenen zien drie grotere doelen. Het gaat om het zichtbaar maken van caritas door naastenliefde, hulp, mededogen en barmhartigheid. Het gaat om het uitnodigen van parochianen om mee te helpen: zowel kerkbezoekers als anderen. En ook wijst de Caritas Actie de weg naar hulp, zodat mensen de caritas weten te vinden als er ondersteuning nodig is.

Marcel van Tol verwoordt de bredere missie: “Ook als je als caritas genoeg middelen hebt om te helpen, moet je werken aan betrokkenheid. Mensen moeten weten wat caritas doet, dat zij mee kunnen helpen en ook zelf hulp kunnen vragen als er nood is.” Daarbij hoort ook duidelijke communicatie. De afkorting ‘PCI’ wordt daarom minder gebruikt en juist wel het herkenbare woord ‘caritas’ met een gemeenschappelijk logo.

Hulp dichtbij

Bij de caritas in de parochie Sint Jan de Doper zijn elf vrijwilligers het hele jaar door actief. Ze staan klaar voor individuele hulpvragen. Daarnaast zijn er projecten, zoals een jaarlijkse vakantie-actie. Tien gezinnen die al jaren niet op vakantie konden, krijgen een zorgeloze week weg. Ook is er elk jaar een kerstpakkettenactie, waarbij zo’n 180 pakketten worden klaargemaakt voor mensen die extra steun kunnen gebruiken. En er worden nieuwe initiatieven genomen, zoals het opzetten van een sociaal leenfonds om beginnende schulden vroegtijdig te kunnen opvangen.

Ton van Rhijn benadrukt het belang van ruimhartigheid: “Je moet altijd wat meer geven dan gevraagd wordt. Mensen die wij helpen hebben al zo weinig. Dan moet je niet tot op de cent kijken.” Hij vertelt over een recente hulpvraag van een man die verhuisde. In zijn nieuwe woning was de gasaansluiting voor het koken omgezet naar elektrisch. “We zagen dat omdat we hem hielpen met nieuw laminaat. We hebben toen ook geholpen met een kookplaat. En dankzij sponsoring door een supermarkt konden we ook een set inductiepannen geven. Hij had er nog niet aan gedacht dat hij die ook nodig had en hij was er dus ontzettend blij mee.”

De kracht van samenwerking

De actie van vorig jaar, warme kleding voor daklozen via het Leger des Heils, bracht een indrukwekkend netwerk van vrijwilligers in beweging. Ton van Rhijn: “We hebben toen in verzorgingshuizen mensen bezocht en gevraagd om te breien en te haken. Dat gaf een enorme hoeveelheid wanten en truien.”

“Het Leger des Heils was aanwezig bij een viering om ze in ontvangst te nemen. Ze kwamen met de soepkar waarmee enkele keren per week uitrukken om soep en brood uit te delen aan daklozen. Na de viering hebben zij ook aan ons soep uitgedeeld. Dat was een succes. Het was in Gouda en alle acht werkgroepen uit de parochielocaties droegen op een of andere manier bij.”

Dit jaar richt de Caritas Actie zich op kinderen die thuis geen rustige plek hebben om huiswerk te maken. Het project voorziet in: een goed bureau en een stevige stoel, schoolspullen, een klein persoonlijk budget voor de kinderen om de plek echt eigen te maken, en praktische hulp van vrijwilligers voor bijvoorbeeld behang- of schilderwerk.

“We kwamen op dit idee via een actie van Stichting Present. Zij kunnen ook meehelpen met enthousiaste vrijwilligers indien nodig. En ze helpen om via het gezamenlijke hulpverlenersnetwerk gezinnen te bereiken die baat hebben bij dit aanbod.”

Leren van eerdere acties

Marcel van Tol vertelt dat de actie van de Caritas Heilige Clara vorig jaar veel opbracht, onder meer door een groot project voor een hospice. Dit jaar is het gekozen doel SchuldHulpMaatje, dat op verschillende plekken in de parochiegebied wordt uitgebreid.

Een belangrijk leerpunt is de manier van doneren. “We zagen veel giften van € 5. Dat kan komen doordat er bij de digitale giften niet gewerkt werd met een open bedrag. Van die kleine dingen leer je.” Ook het nieuwe Caritas logo helpt werkgroepen om herkenbaar en gezamenlijk naar buiten te treden.

De Caritas Actie is een jaarlijks moment van bezinning, samenwerking en solidariteit. Met duidelijke communicatie, gezamenlijke voorbereiding en een netwerk dat groeit, worden geloof en naastenliefde in de parochie concreet.

• Doet u in 2026 ook mee met de Caritas Actie? Sluit aan bij de nieuwe cyclus bijeenkomsten (vanaf maart-april), zie hiervoor de agenda