In Brielle openden de burgemeester en de bisschop op 14 mei officieel de Geuzen- en Martelarenroute. Dit is een wandelroute die de plek in Brielle waar de Watergeuzen op 1 april 1572 de stad binnenvielen verbindt met de bedevaartkerk van de HH. Martelaren van Gorcum. Op de wandelroute zijn tegels in de bestrating aangebracht en borden geplaatst met informatie en citaten. Burgemeester Rensen en bisschop Van den Hende wandelden op 14 mei na de opening van het bedevaartseizoen in de Brielse bedevaartkerk met een groep gelovigen naar het stadhuis. Bij deze groep voegde zich een groep wandelaars die uit de stad kwam, vanaf de plek waar de Watergeuzen aankwamen.

In de raadszaal van het stadhuis vindt daarna een bijeenkomst plaats met een toespraak van burgemeester Rensen en een toespraak van bisschop Van den Hende. De bijeenkomst wordt geleid door de heer Knol, projectleider 1572-2022 bij de gemeente. Burgemeester Rensen spreekt over “twee zeer betekenisvolle plekken en momenten van onze lokale geschiedenis” die met elkaar worden verbonden door de wandelroute: de inname van Den Briel op 1 april door de Watergeuzen en de moord op de negentien martelaren die plaatsvond op 9 juli.

“Het zijn twee ingrijpende, historische momenten, die zich binnen het tijdsbestek van nauwelijks meer dan drie maanden hebben voltrokken”, aldus de burgemeester. “Trots en schaamte vechten hierbij om voorrang, ook viereneenhalve eeuw na dato.” Hij gaat in op de waarden van vrijheid, verscheidenheid, verdraagzaamheid en verbondenheid en spreekt de hoop uit dat de wandelroute bijdraagt aan het besef “hoe belangrijk deze waarden ook in deze tijd nog zijn. Ze stemmen de passanten hopelijk tot herkenning en nog beter, tot bezinning. Bezinning op wat we als samenleving willen delen, maar vooral ook tot bezinning op ons eigen gedrag.”

In zijn inleiding zegt bisschop Van den Hende: “Het is bijzonder dat we zo samen op zijn getrokken, de burgemeester en de bisschop, niet in hun eentje, maar omringd door burgers en gelovigen. Je zou bijna zeggen: dat past niet in onze huidige cultuur van scheiding van Kerk en Staat. Maar het heeft laten zien dat scheiding van Kerk en Staat niet betekent dat je elkaar links laat liggen, of dat je niks met elkaar te maken hebt, maar dat je juist vanuit ieders eigen verantwoordelijkheid en de eigen invalshoek elkaar weet te vinden en sterkt op momenten dat dat nodig is en het beter maakt.”

“Het jaar 1572. Je kunt er hele boeken over vinden. Ingebed in de geschiedenis van politiek en economie, en ook allerlei religieuze duidingen zijn er te vinden. Maar eigenlijk moet je zeggen, dat het bepaald geen jaar is om trots op te zijn. Er is veel geweld. Er is veel onverdraagzaamheid. En zoals gezegd werden de martelaren in Brielle opgehangen. In datzelfde jaar 1572 waren er ook geestelijken uit Alkmaar die werden opgehangen. En ook in Roermond werden kloosterlingen en geestelijken omgebracht.”

“Waarachtig samenleven is elke generatie, ook die van ons, gegeven als een opdracht. En daarin hoort heel centraal te staan de menselijke waardigheid. Iedere persoon is naar Gods beeld en gelijkenis geschapen (cf. Genesis 1, 27; Jezus Sirach 17, 3), of hij nu gelooft of geen geloof heeft. De menselijke waardigheid die daarmee samenhangt vraagt dat we in vrijheid mogen leven. En godsdienstvrijheid is een uiting van die waardigheid, omdat je zelf met je hart kiest en ja zegt. De Martelaren hebben met geest en hart gekozen en hun geloof persoonlijk beaamd.”

De bisschop wijst op deze dag op het getuigenis van pater Titus Brandsma die zich vanuit zijn katholieke geloof verzette tegen de ideologie van het nationaalsocialisme. Pater Titus werd opgepakt in januari 1942 en stierf in datzelfde jaar in Dachau. Zijn heiligverklaring op 15 mei is een belangrijke stap: “Geen pleidooi voor enorme redes die ideologisch van aard zijn. Geen pleidooi voor journalistiek waarin vooral de boventoon wordt gevoerd door onrecht. Maar de waarheid die heel klein begint bij iedere mens die waardigheid verdient en die vrijheid en vrijheid van godsdienst nodig heeft.”

Bisschop Van den Hende: “Als we naar onze tijd kijken, is het belangrijk om te beseffen, dat als het om religie gaat én om economie en politiek, we dan nooit nationalistisch moeten gaan denken. Als we het hebben over de economie in ons land, dan dienen we daar ook de rest van de wereld bij te betrekken, waar armoede aan de orde van de dag is. Waar het gaat om politiek, kun je je ook niet alleen beperken tot onze eigen verkiezingen, maar zul je je ook moeten richten op wat alle mensen nodig hebben, omdat onze wereld nu eenmaal ons gemeenschappelijk huis is (cf. paus Franciscus, Laudato si’). En waar het gaat om geloof, mag het een inspiratiebron zijn om steeds meer te leven vanuit de overtuiging dat God ons niet zomaar in het leven heeft gezet, maar met een opdracht en taak (roeping).”

• Download de toespraak van bisschop Van den Hende
• Lees ook: Mgr. Woorts ontsteekt de bedevaartkaars (d.d. 18 mei 2022)
• Website van het Heiligdom van de HH. Martelaren van Gorcum
• Meer informatie over de wandelroute op www.opvoorneputten.nl