Op donderdag 19 oktober vieren de pelgrims de eucharistie in de basiliek van Laurentius Buiten de Muren. De heilige diaken Laurentius is de patroonheilige van het bisdom Rotterdam. Een interview met bisschop Van den Hende.

Het bezoek aan de basiliek was een hernieuwde kennismaking?

“Ik heb vandaag de basiliek van Laurentius anders bezocht dan toen ik student was in Rome. Destijds kende ik de basiliek natuurlijk als een van de bijzondere oude kerken van de stad. Maar sinds ik bisschop van Rotterdam ben geworden, heb ik diaken Laurentius beter leren kennen. Ik ben vandaag de kerk op een nieuwe manier binnengegaan. Ik heb de basiliek vooral beleefd als de plaats waar het graf van Laurentius sinds eeuwen te vinden is.”

“Laurentius is een bijzondere persoon. Hij leefde in de derde eeuw en was een vreemdeling, want hij kwam vanuit Spanje naar Rome. In de vroege tijd van de Kerk, toen christenen heftig werden vervolgd, bracht hij als naaste medewerker van paus Sixtus de diaconie als belangrijk deel van de zending van de Kerk in praktijk. Uiteindelijk vond hij de marteldood, omdat hij het bezit van de Kerk niet aan de keizer gaf, maar uitdeelde aan de armen en de kleinen. Tegenover de keizer getuigde hij, dat zij de echte rijkdom vormen van de Kerk.”

“Paus Benedictus XVI besteedt een paragraaf aan Laurentius in zijn encycliek ‘Caritas in veritate’, waar hij schrijft over de diaconie als opdracht van de Kerk. Ook voor paus Franciscus is de heilige diaken een kostbare getuige van Christus, omdat hij de liefdewerken in naam van de Kerk gestalte gaf. Ook nu vinden we rond het Sint Pietersplein en op vele andere kerkelijke plaatsen in de stad de zorg voor de armen en de kleinen, heel concreet ook de daklozen en de vluchtelingen.”

Hoe bijzonder was het om in deze kerk de mis te vieren?

“Het was indrukwekkend om bij het graf van diaken Laurentius te bidden en eucharistie te vieren. In onze tijd is er vrijheid van godsdienst en staat in die zin niets het dienstwerk van de liefde in Christus’ Naam in de weg. Waarom is het dan toch vaak zo moeilijk om herbergzaam van hart te zijn en te delen met mensen die onze solidariteit nodig hebben? Het behoort wezenlijk tot onze roeping als leerlingen van Christus. De christelijke roeping tot naastenliefde klinkt indringend in Matteüs 25 waar verschillende noden heel concreet worden genoemd. Het is Jezus zelf die zegt dat Hij dorst en honger heeft.”

Na de mis liep u met de priesters, diakens en acolieten naar crypte. Waarom?

“De crypte met het graf van Laurentius trekt meteen de aandacht als je de basiliek in komt. We mochten letterlijk erboven aan het altaar de heilige eucharistie vieren. Na de mis wilde ik naar de crypte afdalen en samen een laatste gebed bidden om de voorspraak te vragen van de heilige diaken. Terwijl we als celebranten en assistenten rond de tombe stonden, heb ik Laurentius gevraagd om met ons mee te bidden tot God om als bisdom van Rotterdam een netwerk van liefde te kunnen zijn, zodanig dat we als gemeenschap van geloof en liefde een effectief instrument naar Gods hand zijn, op de plaatsen waar wij wonen en mogen samenwerken met alle mensen van goede wil.”

“Krachtens ons doopsel zijn we geroepen om ons aandeel te hebben in de zending van de Kerk. We hebben de inspiratie nodig van de Heilige Geest en de voorspraak van de heiligen om onze roeping als netwerk van liefde te kunnen volbrengen. Een van de gebeden vandaag in het misformulier spreekt over het vuur dat het leven van Laurentius bezielde. Ook wij wilden de Heer vragen om dat vuur van geloof en liefde in ons branden te houden.”

Wat hoopt u als blijvende vrucht van de bedevaart?

“De pelgrims hebben in Rome met eigen ogen in de vele kerken en andere monumenten de lange geschiedenis van het geloofsleven van de Kerk kunnen ervaren. We staan in een lange traditie van opeenvolgende generaties die willen leven met het woord van God en die hun doen en laten willen afstemmen op het evangelie. Ik hoop dat de pelgrims eenmaal thuisgekomen, in hun eigen omstandigheden en met hun eigen mogelijkheden, verder bouwen aan de gemeenschap van de Kerk om ook in onze tijd het geloof in de verrezen Heer te bewaren en de liefde van God uit te dragen in wat ze zeggen en in wat ze doen.”

“Jezus vraagt in het evangelie (Lucas 18) of Hij bij zijn wederkomst nog geloof zal vinden op aarde. Hij verbindt dit onder meer met volharding in gebed. Ik hoop dat de bedevaartgangers pelgrims van geloof blijven die de aankomende generaties weten aan te sporen om de Heer en zijn woord van liefde aan te nemen en te beleven in de gemeenschap van de Kerk. Immers, de zending die de Kerk van Christus heeft ontvangen, vraagt om voortgang van geloof en liefde in opeenvolgende generaties, totdat Hij wederkomt.”

“Paus Franciscus bezocht deze week de wereldvoedselorganisatie van de Verenigde Naties, de FAO. De dag erna waren wij er te gast op uitnodiging van de Nederlandse ambassadeur Hoogeveen. Paus Franciscus wil het probleem van honger en armoede niet geïsoleerd bekijken. We moeten, met de liefde van Christus als drijfveer, het verschil maken waar het gaat om naastenliefde, respect voor de menselijke persoon, en de leniging van concrete noden. Een beschaving van liefde vraagt dat we als christenen alle zeilen bijzetten, ook in onze eigen omgeving. Dat vraagt om een levenshouding die beantwoordt aan het evangelie en die dus de toetssteen van de liefde kan doorstaan.”

• Lees meer over de bedevaart