“Bouwen aan een beschaving van liefde vraagt om gebed.” Dit zei Mgr. Van den Hende op woensdag 10 oktober tijdens de bijeenkomst van PCI-bestuurders rond ‘Diaconie: een gebed zonder einde?’ Wilbert van Erp is voorzitter van de DCI. Hij opende de avond, waar ongeveer 40 PCI-bestuurders aan deelnamen.

Het gebed van het Jaar van Gebed, waarmee de avond start, maakt melding van bouwen aan een beschaving van liefde. In een korte inleiding vertelt Mgr. Van den Hende hoe het paus Paulus VI was die deze term introduceerde. De bisschop geeft aan dat de sociale leer van de Kerk ontstond als antwoord van de Kerk op de sociale problematiek in de tijd van de industrialisatie in de negentiende eeuw. De moderne tijd vroeg om een nieuw antwoord naast de gebruikelijke caritas.

Daarnaast schetst de bisschop hoe diaconale heiligen vanuit hun gebed komen tot naastenliefde. Moeder Teresa zou haar werk voor de armen niet hebben kunnen doen zonder de dag te beginnen met gebed. Petrus Donders had zijn werk onder de melaatsen in Suriname niet kunnen doen zonder gebed. Mgr. Van den Hende: “Een jaar van gebed betekent niet dat we de hele dag op de knieën doorbrengen. Maar dat we een netwerk van liefde zijn als parochies, religieuzen en caritas instellingen, dat wanneer ze bidt meer kracht vindt om te bouwen aan een beschaving van liefde.”

Het werk van de caritas instellingen richt zich op hulp bij kleine en grote noden. Caritas instellingen dragen ook bij aan inzet voor rechtvaardige verhoudingen in de samenleving. Later op de avond klinkt de vraag welke plek gebed heeft in de praktijk van de PCI-bestuurder. Maar eerst klinken twee getuigenissen van zuster Nadiya SSVM en zuster Petra MC.

“Net na de afronding van de universiteit had ik mijn eerste grote bekering door diaconaal werk”, vertelt de van oorsprong Amerikaanse zuster Nadiya. “In een huis voor migranten, die nauwelijks rechten hebben, ontdekte ik Jezus in deze arme mensen. Daar begon voor mij een weg van gebed.” Ze begon dagelijkse de mis bij te wonen en zei op een gegeven moment ja op haar roeping. “Ik had gebed nodig”, vertelt ze, “want de ‘geringsten van mijn broeders’ waren lang niet altijd aardig, zoals ik dat zelf ook lang niet altijd ben.” In het evangelie van Johannes (Johannes 15, 5) zegt Jezus: “Los van Mij kunt gij niets.” Zuster Nadiya: “Het is door zijn kracht en liefde dat we liefde kunnen uitdragen in ons diaconale werk. Naarmate ik een echte relatie met Hem heb in gebed, wordt mijn werk meer door Hem gedragen in verschillende omstandigheden.”

“God wil een antwoord op zijn liefde”, zegt zuster Nadiya tot slot. “Vaak kan ik in mijn werk de problemen van mensen niet oplossen. Nog belangrijker dan het werk dat wij als religieuzen en u als PCI’en doen, is daarom de liefde die erachter ligt. Mensen veranderen door liefde. Je kunt allerlei materiële hulp geven, maar zonder de liefde is het niet compleet.”

Zuster Petra MC vertelt over de diaconale spiritualiteit van de zusters van Moeder Teresa: “Moeder Teresa zegt: ‘God heeft de wereld zo liefgehad, dat Hij zijn enige Zoon heeft gegeven. God houdt nog steeds van de wereld en Hij zendt u en mij om zijn liefde en compassie te zijn’.”

In het gebed ervaren we dat God voor ons zorgt en vanuit het gebed kunnen we zorgen voor de armen, vertelt zuster Petra. “Als we Jezus niet ontmoeten in het gebed, kunnen we Hem niet ontmoeten in onze zusters en in de armen. Er zijn verslaafden onder hen, daklozen, mensen zonder werk. Wat kunnen we geven? Toen Moeder Teresa voor het eerst de sloppenwijk inging, ontmoette ze een gezin dat met vijf kinderen in één kamer leefde. Ze kwam daar en ze bracht vreugde. De moeder vroeg haar om nog eens terug te komen, vooral vanwege de vreugde die Moeder Teresa bracht.”

De uitwisseling na de inleidingen leert dat verschillende PCI’en ruimte geven aan gebed. “Bij de pastorale school leerden we dat je kunt bidden voor een gesprek als je naar mensen toegaat, dat je kracht kunt vragen in een schietgebedje. We beginnen de PCI-vergadering met gebed. Je merkt dat je daarna veel bewuster bezig bent met het diaconale doel waarvoor je samenkomt”, vertelt een van de aanwezigen. Een andere deelnemer is aan het denken gezet over de geestelijke werken van barmhartigheid. Zuster Petra bevestigt hoe belangrijk die zijn: “Het gevoel niet gewild te zijn is een honger naar liefde die moeilijker te stillen is dan de honger naar brood.” Een van de PCI-bestuurders geeft daarop aan dat de PCI na een hulpvraag vaak nog een keer contact opneemt: “Die aandacht raakt mensen soms nog meer dan de bijdrage voor de kapotte wasmachine of de hulp bij het budgetteren die we gaven.”