Ongeveer 80 parochiebestuurders meldden zich aan voor de nieuwe diocesane cursus voor parochiebestuurders. De deelnemers komen uit 33 van de 49 territoriale parochies en 3 van de 9 migrantenparochies. “Dat is een brede vertegenwoordiging uit parochies in ons bisdom en ik ben blij dat we op deze manier de aftrap kunnen hebben”, aldus bisschop Van den Hende die op 26 oktober de eerste avond verzorgde over het thema “Kerk zijn is een roeping”.

De bisschop opent met het gebed van de bisschoppensynode ‘Wij staan voor U, Heilige Geest’ en start met enkele kerngegevens van het bisdom Rotterdam. Het bisdom Rotterdam telt op dit moment 447.000 ingeschreven katholieken. Qua territorium valt het grotendeels samen met de provincie Zuid-Holland. Het bisdom telt 59 parochies. Dit zijn 49 territoriale parochies, die een bepaald postcodegebied betreffen, en 9 migrantenparochies. Verder is er studentenparochie die vooral actief is in de drie steden Delft, Leiden en Rotterdam. Bij deze parochies zijn ongeveer 230 parochiebestuurder actief. En aan elke territoriale parochie is in principe een caritasinstelling verbonden, met in totaal minstens 150 caritasbestuurders.

Daphne van Roosendaal, die de cursus met vicaris-generaal Van Deelen en in samenspraak met de bisschop voorbereidde, licht op de avond de opzet toe. Het bisdom heeft in de periode van corona gemerkt dat de belangstelling voor online bijeenkomsten groot was. Daarom worden vijf bijeenkomsten online gehouden via Teams. De afrondende zesde bijeenkomst is een ontmoeting op een locatie. Van Roosendaal: “Op elke avond wordt een geloofsinhoudelijke opmaat gegeven door de bisschop of de vicaris-generaal. Zo thematiseren de bijeenkomsten het gelovige perspectief op bijvoorbeeld financiën en kerkgebouwen en komen daarna regelingen en praktische informatie aan bod. Zo combineert de cursus het hoe en het wat van het parochiebestuur met de gelovige motivatie, het waarom.”

Na enkele mededelingen van praktische aard door coördinator bijeenkomsten Anneke Donkers vervolgt de bisschop zijn inleiding. De bisschop spreekt over het bisdom als de plaatselijke Kerk. “Het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965) spreekt over een bisdom als een gedeelte van het wereldwijde volk van God. Niet zomaar een stukje, maar echt een deel van de wereldwijde Kerk”, zegt hij. “Als bisdom zijn we een deel van dat volk van God dat onderweg is in geloof.” De parochies zijn daarin een “gemeenschap van gelovigen” en “parochies in het bisdom bouwen het bisdom op.”

De bisschop noemt drie bijbelse beelden voor de Kerk. Het eerste is de Kerk als het lichaam van Christus met vele ledematen en met Christus als het hoofd (1 Korintiërs 12). “Het is een heel belangrijk beeld, want die ledematen in het lichaam hebben elkaar nodig. Mensen zijn niet allemaal hetzelfde en hebben hun eigen gaven en talenten. Dus de verscheidenheid in de gemeenschap is een geschenk. Maar ook is het een geschenk dat we één zijn.”

De bisschop voegt daar aan toe: “Er zit nog een specifieke kant aan dat lichaam van Christus, namelijk dat je met elkaar meevoelt: waar één lid lijdt, lijden allen. Dat zien we ook in onze parochies, waar er sprake is van met elkaar meeleven en oog hebben voor elkaar. Waar dat niet gebeurt, wordt het toch als groot gemis ervaren dat het lichaam van Christus met zijn vele ledematen niet aan die bekommernis en die wederzijdse zorg toekomt.” Het tweede beeld waar de bisschop over spreekt is de Kerk als een bouwwerk dat uit vele levende stenen bestaat met Jezus Christus het fundament (1 Petrus). Het derde beeld is de parabel van de wijnstok en de ranken (Johannes 15).

Daarna staat de bisschop uitgebreid stil bij de drievoudige opdracht van de Kerk. “Zolang wij het Woord van God lezen en daar ook naar leven, zolang we de sacramenten vieren en met name de eucharistie, en zolang we elkaar dienen in liefde en geloof, zijn de belangrijke elementen van het Kerk zijn aanwezig, zegt het Tweede Vaticaans Concilie. Dan gebeurt wat in de hele Kerk aan de orde is, namelijk: 1) het Woord van God verkondigen, 2) jezelf heiligen en opbouwen met de sacramenten en 3) de liefde versterken en naastenliefde doen.” Wat voor het bisdom geldt als plaatselijke Kerk, geldt ook voor een parochiegemeenschap. En ook als afzonderlijke gelovige kun je je afvragen, aldus de bisschop: “Op welke manier heb ik mijn aandeel in de verkondiging van de Naam van Jezus? Hoe is mijn persoonlijke leven verbonden met de sacramenten, wil ik ook groeien in geloof of ben ik die ambitie een beetje kwijt? En hoe maak ik de liefde van Christus concreet in mijn omgeving?” En teruggrijpend op het bijbelse beeld: “Omdat we als Kerk een lichaam van Christus zijn, als bisdom en parochie en gemeenschap, hoeven we ook niet alles zelf alleen te doen. Maar die drie taken moeten in de gemeenschap volbracht worden. Je kunt niet in je eentje alles, maar je kunt het wel met elkaar en samen.”

“We hebben samen een roeping om de zending van de Kerk in deze wereld gestalte te geven”, zegt de bisschop die aangeeft het werk van parochiebestuurder zeker ook als een roeping te beschouwen. En hij benadrukt na een afsluitende vragenronde in zijn slotwoord het gegeven van het samen optrekken vanuit de synodale grondstructuur van de Kerk.

• De volgende bijeenkomst vindt plaats op 9 november en gaat over het parochiebestuur en vitaliteit van parochies. Deze avond wordt verzorgd door vicaris-generaal Van Deelen.

In de cursus komen zes beleidsterreinen aan bod die ook een rol spelen in de vitaliteitstoets die het bisdom ontwikkelt voor parochies en waar vicaris-generaal Van Deelen over sprak op de vicariaatsbijeenkomst economaat op 28 oktober:

1. Geloof
2. Pastoraat
3. Personeel en vrijwilligers
4. Financiën
5. Gebouwen en begraafplaatsen
6. Besturen en beheren