Het Woord van God in de Kerk

Het Woord van God in de Kerk

Sinds het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965) lezen we in de zondagsvieringen veel meer uit de heilige Schrift. Naast de evangelielezing en de lezing uit de brieven van de apostelen (epistel) is er voor elke zondag ook een eerste, meestal Oudtestamentische lezing voorzien.

Er is een cyclus van drie jaren: het A-, B-, en C-jaar, die respectievelijk uitgaan van de evangelisten Matteüs, Marcus en Lucas. Het vierde evangelie, dat van Johannes, wordt er tussendoor op belangrijke dagen en grote feestdagen gelezen en in de zomer van het Marcus-jaar.

Het Tweede Vaticaans Concilie zegt in het document over de heilige liturgie: “Om het voedsel van Gods woord voor de gelovigen overvloediger te maken, moeten de schatten van de Bijbel in ruimere maten worden geopend, en wel zó, dat binnen een bepaald aantal jaren de voornaamste delen van de heilige Schrift aan het volk worden voorgelezen” (Sacrosanctum Concilium, 51)

De liturgie van het Woord

De eucharistieviering bestaat uit vier delen. Een belangrijk deel is gewijd aan het Woord:

1. Openingsriten

2. De Liturgie van het Woord

  1. Lezing uit het Oude Testament (in de paastijd: uit het boek Handelingen)
  2. Psalm
  3. Lezing uit het Nieuwe Testament
    Dit zijn brieven van Paulus en andere brieven
  4. Alleluia
  5. Lezing uit het Evangelie

3. De eucharistische liturgie

4. Slotriten

Een dialoog

De woorddienst in de liturgie kent een opstijgende lijn. Zij begint met een voorlezing uit de boeken van Wet en Profeten, waarin op een meer verborgen manier over Christus wordt gesproken. Na de antwoordpsalm wordt de tweede lezing voorgelezen, uit de geschriften van de apostelen, die al iets meer van het licht van Christus laat schijnen.

Beide lezingen worden door de voorlezer beëindigd met de spreuk: “Woord van de Heer”, waarop allen antwoorden: “Wij danken God.” Deze kleine dialoog helpt ons eraan te herinneren dat deze menselijke verhalen tegelijk Woord van God zijn. In de Schrift spreekt God zelf tot ons en wij danken Hem daarvoor.

Ontmoeting met de verrezen Heer

De evangelielezing is het hoogtepunt van de woorddienst. Hierin spreekt de verrezen Heer tot ons.

Daarvoor klinkt het alleluiavers (behalve in de Veertigdagentijd waarin ernst en boete de sfeer bepalen). “Alleluia” is Hebreeuws voor “Prijs de Heer!” Tijdens het Alleluia staan we in de kerk, als teken van eerbied.

Het voorlezen van het evangelie is een taak van de diaken. Als er geen diaken is, leest de priester. Daarbij kunnen assistenten staan met kaarsen, om te symboliseren dat Gods woord “een lamp voor onze voet en een licht op ons pad is” (psalm 119, 105).

Als de lezing begint, maakt de voorlezer een kruisje over het boek en over zijn voorhoofd, mond en borst. De gelovigen antwoorden in de kerk met “Lof zij U, Christus” en maken diezelfde kruisjes. Dit gebruik ontstond rond het jaar 1000. Het drukt uit dat we het woord van Jezus willen aanvaarden met ons verstand, belijden met onze mond en trouw bewaren in ons hart.

De priester of diaken bewierookt het boek als eerbetoon aan Jezus en als teken van de goede geest die door zijn woord wordt verspreid. De evangelielezing wordt afgesloten met een korte dialoog: “Woord van de Heer”. Waarop wordt geantwoord: “Wij danken God”.

Daarna is er tijd om aandachtig te luisteren naar de preek. Dan kan het gebeuren dat een bepaalde zin of een uitdrukking je opvalt en raakt. Teksten die je al meerdere malen gehoord hebt, blijken je toch weer op een nieuwe manier aan te spreken. Het is het Woord van de levende God.

Hoe vaak we ze ook lezen, God is bij machte ineens ons weer te raken, alsof we de tekst voor het eerst lezen of horen.

De eerste en tweede lezing worden overigens door iemand uit de geloofsgemeenschap gelezen. Dat is een mooie bijdrage aan de liturgie. Dit voorlezen vraagt om voorbereiding en oefening. Het is geen voordracht, maar het voorlezen van het Woord van God.

Deel dit item

Blijf op de hoogte!

Schrijf je in voor onze tweewekelijkse nieuwsupdate en mis niets.

Blijf op de hoogte!

Schrijf je in voor onze tweewekelijkse nieuwsupdate en mis niets.

Aanmelding aan het verwerken
Er is iets fout gegaan bij het aanmelden
Bedankt voor je aanmelding
× Deze popup niet meer weergeven